[Anonimno]

Dolaskom i sirenjem islama, Bizantija gubi svoj uticaj, tada nastaju razni pokreti medju njima i pavlicani iz male Azije, pavlicani u savezu sa hilafetom padaju protiv Bizantije, Bizantija ih postavlja protiv Bugara, pavlicani sklapaju ugovor sa Bugarima protiv Bizantije, tada jos u Bugarsku (Makedoniju) se pojavljuje svecenik po imenu Bogumil, o kome se ne zna mnogo, njegovo ucenje je slicno kao kod pavlicana i od tada pocinje bogumilstvo.

Bogumili su bili pokret cak od vise ucenja, u njima je bilo takvih i onakvih.
Bogumilstvo je dozvoljavalo ljudima da obavljaju molitvu napolju a crkva ne, ustvari takav je bio Musaov a.s. i Isaov a.s serijat da se samo u bogomoljama klanja, dok je Muhammedu s.a.w.s. cijela zemlja data za namaz. Crkva im nije dozvoljavala ni svoje bogomolje da grade pa isto i iz tog razloga obavljali su molitvu napolju. Tadasnji svecenici i vladari Bizantije su zivjeli u raskosu a narod je bio siromasan i u nagomilanim problemima pa iz tog razloga ljudi su trazili nacine da se distanciraju od crkve. Bogumili kasnije primaju islam a jedan dio se iseljava u zapadnu Evropu cak i Ukrajinu, tamo se pojavljuju drugi pokreti slicni njima kao katari itd.

Cericeva izjava “zakon je u srcu, a ne u knjizi”, najvjerovatnije ima neke veze sa izjavom jednog bogumila koji je rekao prije nego da bude ubijen, “srce covjeka je istinita Hristusova crkva”., koji je itekako problematican jer kuran nije biblija. Kod muslimana je zakon i u srcu i u knjizi.