[Anonimno]

Poštovani posjetioci,

Pred vama je treći dio serijala tekstova koji predstavljaju transkript (sa manjim izmijenama) audio predavanja prof. Idriza Bilibanija u kojima je autor naučno-šerijatskom argumentacijom ukazao na šerijatski neodržive stavove onih koji dawu Poslanika sallAllahu alejhi we sellem nazivaju tekfirovskom ili zabludjelom. Serijal je u prvom redu odgovor na stavove Zijada Ljakića koje je isti iznio u svome predavanju „Jeste li vi tekfirovci?” u kojem je nepravedno i sa šerijatskog aspekta neprihvatljivo, služeći se metodom psihičkog terorizma, uz neistinite tvrdnje, polovične dokaze i, čak, potvore, nemilosrdno se obrušio na svoje neistomišljenike, nazivajući ih tekfirovcima i neznalicama. Međutim, ovaj serijal je i odgovor svima onima koji dijele mišljenje Zijada Ljakića u pitanjima koji su predmet ovog odgovora.

Slijedi govor prof. Idriza Bilibanija.
1. Riječi Abdullaha ibn Abbasa, radijellahu anhu: „Kufr mimo kufra”

Dosta često, kada se govori o ovoj meseli (šerijatskom pitanju), meseli nesuđenja po Šerijatu, možemo čuti one koji braneći kufr današnjih vladara navode riječi Abdullaha ibn Abbasa, radijellahu anhu, koji govoreći o ajetu:

وَمَن لَّمْ يَحْكُم بِمَا أَنزَلَ اللّهُ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْكَافِرُونَ

„A oni što ne sude prema onom što je Allah objavio, oni su pravi nevjernici.” (Maide , 44)

kaže: „Kufr mimo kufra” (tj. mali kufr), ili kako stoji u drugom rivajetu „Nije kufr kojeg vi ciljate.”

Prije nego li pogledamo kako i na koji način je ulema ehlu sunneta shvatila ove riječi Abdullaha ibn Abbasa, radijellahu anhu, neophodno je naglasiti dvije stvari.

Prva stvar, a to je da su se učanjaci razišli oko vjerodostojnosti ovih riječi Abdullaha ibn Abbasa, radijellahu anhu.

Kaže šejh muhaddis, Sulejman Ulvan, hafizahullahu teala: „Ono što se prenosi od Abdullaha ibn Abbasa da je rekao: „Kufr mimo kufra”, nije vjerodostojno. Predaju bilježi Hakim u Mustedreku putem Hišama ibn Hudžejra, on od Tavusa a on od Abdullaha ibn Abbasa. Hišam je slab, takvim su ga ocijenili imami Ahmed i Jahja. S druge strane, prenosi se od njega (tj. Abdullaha ibn Abbasa) suprotno tome, pa tako bilježi Abdur-Rezzak u svom tefsiru od Mamera on od Ibn Tavusa, on od svoga oca (Tavusa) da je Abdullah ibn Abbas upitan o riječima Uzvišenog:

وَمَن لَّمْ يَحْكُم بِمَا أَنزَلَ اللّهُ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْكَافِرُونَ

„A oni što ne sude prema onom što je Allah objavio, oni su pravi nevjernici.” (Maide , 44)

te je rekao: ‘To je kufr.’ To je ono što je vjerodostojno od Ibn Abbasa, tj. da je ajet u generalnom značenju a generalizacija ajeta ukazuje da se pod kufrom ovdje misli na veliki kufr.” (Šerhu nevakidil islam, 38)

Šejh muhaddis Abdul Aziz et-Tarifi je upitan o vjerodostojnosti pomenute predaje te je rekao: “Ova predaja je mevkuf i nije vjerodostojna.” Potom je šejh spomenuo da je razlog slabosti predaje Hišam ibn Hudžejr a potom je naveo govor uleme o njemu. Pomenuto pitanje je postavljeno šejhu na forumu ahlalhdeeth.com.

Od učenjaka koji su pomenutu predaju takođe ocijenili slabim su i: Ali Hudajr, Hamid el-Ali, Hamud ibn Ukla eš-Šuajbi i drugi.

Drugi dio učenjaka poput Hakima, Zehebija, šejha Albanija i drugih su predaju ocijenili vjerodostojnom.

Druga stvar, a to je, da kada bi i rekli da je pomenuta predaja vjerodostojna ona bi se opet odnosila na ostavljanje suđenja po onome što je Allah objavio (i to ne u cjelini već u određenim pitanjima kako je prethodilo iz govora uleme), a ne na tešri – propisivanje zakona oprečnih šerijatu i mijenjanje šerijatskih propisa za laičke, jer je to veliki kufr po konecnzusu islamskih učenjaka kako smo to prethodno pojasnili.

Da pogledamo kako je ulema shvatila ove riječi Abdullaha ibn Abbasa, radijellahu anhu.

a) Šejh Muhammed ibn Ibrahim, rahimehullahu teala, kaže: „A što se tiče drugog vida nesuđenja po onome što je Allah objavio a koji ne izvodi iz vjere, već smo prethodno spomenuli da tefsir ibn Abbasa o riječima Uzvišenog:

وَمَن لَّمْ يَحْكُم بِمَا أَنزَلَ اللّهُ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْكَافِرُونَ

„A oni što ne sude prema onom što je Allah objavio, oni su pravi nevjernici.” (Maide , 44)

obuhvataju ovaj vid nesuđenja onda kada je Ibn Abbas rekao: “Kufr mimo kufra”, i “Nije kufr kojeg vi shvatate” (tj. nije veliki kufr), a to je u situaciji kada ga njegova strast i prohtjev navedu da u određenoj situaciji ne presudi po onome što je Allah objavio, ali vjeruje da je propis Allaha i Njegova Poslanika istina i priznaje da je grešan i da je skrenuo sa upute. Ovakav postupak iako ga ne izvodi iz vjere opet predstavlja veliki grijeh, veći od zinaluka, pijenja alkohola, krađe, lažne zakletve, i drugih grijeha. To zbog toga što je grijeh kojeg je Allah u svojoj Knjizi nazvao kufrom, veći od grijeha kojeg nije nazvao kufrom.” (Tahkimul kavanin, 7)

b) Šejh Ahmed Šakir, rahimehullahu teala, nakon što je spomenuo nekoliko rivajeta Ibn Abbasove predaje kaže: “Ovim i drugim predajama Abdullaha ibn Abbasa se u našem vremenu poigravaju zabludjeli koji se pripisuju znanju i oni drugi drski po pitanju vjere. Ove predaje uzimaju kao opravdanje ili dozvolu za suđenje laičkim, mnogobožačkim zakonima koji su propisani u zemljama islama. Postoji i predaja od Ebi Midžleza o raspravi sa ibadijma od haridžija o onome što su radili određeni namjesnici od tiranije te bi sudili u nekim sporovima oprečno Šerijatu zbog strasti ili zbog nepoznavanja propisa. Mezheb haridžija je da je počinioc velikog grijeha kafir te su se raspravljali sa Ebu Midžlezom želeći da se on složi sa njima u njihovom stavu o kufru tih namjesnika kako bi to bio izgovor njima u njihovoj pobuni protiv njih. Ove predaje bilježi Taberi a moj brat Mahmud Šakir je kod ovih predaja napisao jako dragocjen komentar kojeg želim prenijeti: ‘Doista sljedbenici smutnje i fitne od onih koji govore danas, traže opravdanje vladarima zbog ostavljanja suđenja po onome što je Allah objavio, zbog njihova suđenja po pitanju krvi, časti i imetka mimo Allahova šerijata kojeg je On objavio u svojoj Knjizi, i zbog uzimanja nevjerničkog zakona kao sudca u muslimaskim državama. Pa kada su vidjeli ove dvije predaje uzeli su ih kao mišljenje kojim vide ispravnost suđenja u imetku, časti i krvi mimo onoga što je Allah objavio i da je suprostavljenje Šerijatu u općem sudstvu ne čini nevjernikom onoga ko je time zadovoljan i koji radi po tome.’

Potom je Muhammed Šakir spomenuo kako se jedna skupina od naroda Ebu Midžleza pripojila ibadijama te da su oni raspravljali sa Ebu Midžlezom želeći od njega da protekfiri namjesnike zbog činjenja određenih grijeha a Ebu Midžez bi im govorio: “Oni iako ostave nešto od toga znaju da su učinili grijeh.” Potom Muhammed Šakir kaže: “Dakle njihovo pitanje nije bilo o onome što novotari našeg vremena navode kao dokaz za sud u imetku, časti i krvi zakonom koji je oprečan Šerijatu, niti o izdavanju zakona kojim će muslimani biti obvezani da im se sudi njime mimo Allahova propisa u Njegovoj Knjizi i jeziku Njegova Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem. Takav postupak predstavlja okretanje leđa od Allahova suda, mržnju prema vjeri i davanje prednosti nevjerničkim propisima nad Allahovim propisima, a to je kufr u kojeg ne sumnja niko od sljedbenika kible bez obzira na njihovo razilaženje onoga ko to izgovori ili u to poziva.

Ono u čemu se mi danas nalazimo jeste napuštanje Allahovih propisa u cjelini bez izuzetka i davanje prednosti drugom sudu nad sudom Kur'ana i sunneta… ” (Umdetu et-tefsir, kod tefsira 44. ajeta sure Maide)

Potom je šejh pojasnio da se u islamu ranije nikada nije desilo da je neko od vladara ili namjesnika propisao zakon oprečan Allahovoj vjeri, ili da je dao prednost nevjerničkom sudu nad šerijatskim, već da se dešavalo da su oni u određenim stvarima ostavljali sud po Alahovom šerijatu, svjesni da time čine grijeh te da je Ebu Midžlez zbog toga rekao pomenute riječi.

Ovo je još jedna bitna stvar po pitanju shvatanja ove predaje na koju nam ukazuje govor Ahmeda Šakira i njegovog brata i Muhammeda Šakira, a to je da se mora uzeti u obzir vrijeme i situacija u kojoj je Abdullah ibn Abbas (kao i Ebu Midžlez) izgovorio ove riječi. U njihovom vremenu nije bilo vladara koji su mijenjali šerijat, nije bilo vladara koji su propisivali propise oprečne Šerijatu. Tako nešto nije bilo uopšte i prisutno sve do vremena tatara i u vremenu u kojem mi danas živimo. Ono što je bilo prisutno u to vrijeme je da su pojedini emevijski vladari u njihovo vrijeme činili neki zulum i ostavljali suđenje u nekim sporovima zbog strasti, rodbinskih veza i tome slično, te su ih haridžije tekfirili zbog toga na što su ova dvojica ashaba odgovarala da njihov postupak nije kufr koji ih izvodi iz vjere već mali kufr. Stoga je zulum i nepravda da se ove predaje dvojice ashaba izrečene za ovakve vladare spuste na današnje vladare koji mijenjaju Allahov šerijat umjesto njega postavljaju laičke zakone i sude po njima.

Šejh Abdur-Rahman Mahmud, kaže: “U vremenu Abdullaha ibn Abbasa, bez obzira bilo to u vremenu vladavine Alije, radijellahu anhu ili poslije njega, nije bilo onoga ko bi mogao samo pomisliti da muslimani mogu suditi mimo Allahova šerijata ili da neko propiše zakon oprečan Kur'anu i sunnetu pa da potom ljude obaveže njime. Kada je situacija bila takva, došle su haridžije koje su krenule pogrešnim putem u shvatanju šerijatskih tekstova te im je Abdullah ibn Abbas, radijellahu anhu, pojasnio da ovaj ajet ne ukazuje na ono što su oni shvatili već da se odnosi na mali kufr.” (El-hukmu bi gajri ma enzelellah, str. 234)

Čak i kada bi rekli da se ajet

وَمَن لَّمْ يَحْكُم بِمَا أَنزَلَ اللّهُ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْكَافِرُونَ

„A oni što ne sude prema onom što je Allah objavio, oni su pravi nevjernici.” (Maide , 44)

odnosi na mali kufr u svakom vidu nesuđenja po onome što je Allah objavio opet to ne bi koristilo današnjim vladarima jer je ono u što su upali, tešri’, mijenjanje zakona, ohalaljivanje harama i oharamljivanje halala što bez razilaženja među učenjacima izvodi iz vjere.
2. Slučaj Nedžašije

Ovo je druga šubha koja se navodi kada je riječ o nesuđenju po Šerijatu. Zijad je naveo ovu šubhu rekavši da Nedžašija nije sudio po šerijatu. Njegov slučaj Zijad upoređuje sa današnjim vladarima iako između njih postoji ogromna razlika kako ćemo to kasnije spomenuti.

Kada govorimo o Nedžašiji niko ne može donijeti jasan dokaz po čemu je sudio Nedžašija, ono na što se uglavnom svodi dokazivanje onih koji kažu da Nedžaši nije sudio Šerijatom jesu riječi Ibn Tejmije koje ćemo kasnije navesti.

Prva stvar koju je bitno navesti jeste da se ulema razilazi oko godine u kojoj je Nedžašija prihvatio islam. Jedna skupina učenjaka kaže da je islam primio prije hidžre Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, u Medini, dok druga skupina smatra da je islam primio oko šeste godine poslije Hidžre.

Druga stvar a to je da u Mekki nisu bile objavljene šerijatske kazne, šta više u mekanskom periodu nije bilo zabranjeno puno harama, poput kamate, pijenja alkohola i tome slično. Veliki broj zakonodavnih propisa nije objavljen osim u kasnom Medinskom periodu. Stoga je činjenica da je Nedžašija preselio prije nego li je vjera bila upotpunjena. Ibn Hadžer, rahimehullahu teala je spomenuo razilaženje među učenjacima oko godine u kojoj je Nedžaši preselio, te je spomenuo da je većina učenjaka spomenula da je preselio devete godine po hidžri, druga skupina kaže da je preselio osme godine po hidžri prije osvajanja Mekke. Nakon što je spomenuo ovo mišljenje koje je spomenuo Bejheki u Delailu en-nubuvve Ibn Hadžer je rekao: „I to je ispravnije.” (Fethul Bari)

Ibn Kesir, rahimehullahu teala, kaže: „Očito je da je smrt Nedžašije bila puno prije Osvajanja Mekke jer u Muslimovom Sahihu stoji da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, pisao pisma vladarima (pozivajući ih u islam) te da je napisao pismo i Nedžašiji koji nije bio musliman.” (El-Bidaje ven-nihaje, 4/316)

Svaki kralj Abesinije se naziva Nedžašija, a Ibn Kesir ovim želi reći da je smrt Nedžašije o kojem mi govorimo i koje je bio musliman, bila mnogo prije oslobođenja Mekke jer je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, nakon Ugovora na Hudejbiji koji je bio sklopljen šeste godine po Hidžri, slao pisma vladarima pozivajući u islam te je poslao pismo i vladaru Abesinije što znači da je Nedžašija koji je bio musliman tada već preselio, jer da je bio živ bilo bi neshvatljivo da ga Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem poziva u islam (a on je već bio musliman).

Ako je situacija takva onda kažemo: Ko je taj koji može tvrditi da su zakonodavni propisi (tešri'at) bili propisani za vrijeme života Nedžašije? I ko je taj koji, ako bi primjera radi rekli da su neki od tih propisa objavljeni za vrijeme njegova života, ko je taj koji može tvrditi da su oni doprli do Nedžašije i da ih je znao pa da pored toga nije sudio po njima?

Vjerodostojni dokazi nam ukazuju da bi muslimanima koji su učinili hidžru u Abesiniju prošlo puno vremena prije nego li bi do njih dopro neki šerijatski propis. Šta više, možda i ne bi saznali za njega osim nakon što bi se vratili iz Abesinije. Od Abdullaha ibn Mesuda, radijellahu anhu, se prenosi da je rekao: „Nazivali bi selam Poslaniku, sallallahu alejhi ve sellem, (u namazu) prije nego li smo otišli za Abesiniju. Pa kada smo se vratili iz Abesinije došli smo i nazvali mu selam a on nam nije odgovorio (jer je bio u namazu), te sam se pobojao (tj. da se Poslanik nije naljutio na njega). Kada je završio sa namazom pitao sam ga, te je rekao: Allah u svojoj vjeri propisuje ono što On hoće, propisao nam je da ne govorimo u namazu.” (Hadis bilježe Buharija, Muslim i Ahmed. Tekst ovog rivajeta u ovoj verziji se nalazi kod imama Ahmeda)

Abdullah ibn Mesud, radijellahu anhu, i ashabi koji su učinili hidžru u Abesiniju, su ostavili Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, i ashabe u vremenu kada je bilo dozvoljeno razgovarati u namazu. Došao bi ashab na namaz i nazivao selam a drugi bi mu sa riječima, ne gestom, uzvraćali na njegov selam. Abdullah ibn Mesud, radijellahu anhu, i ashabi koji su bili sa njim nije znao za zabranu razgovora u namazu koja je došla kasnije u vrijeme njihova boravka u Abesiniji, sve dok se nisu vratili iz Abesinije Allahovom Poslaniku, sallallahu alejhi ve sellem. Pa je li Abdullah ibn Mesud i ashabi koji su bili sa njim, bio griješan zbog toga što je razgovarao u namazu u vremenu dok su bili u Abesiniji? Da li je isto tako, ako bi pretpostavili da je nešto od šerijatskih kazni bilo propisano za vrijeme Nedžašije, Nedžašija griješan zbog toga što znanje o tome nije doprlo do njega? Stoga je na onima koji kažu da Nedžašija nije sudio po onome što je Allah objavio da nam pojasne koji su to propisi bili objavljeni muslimanima a koji su doprli do Nedžašije pa on nije radio po njima iz ovog ili onog razloga. Reći o Nedžašiji da nije sudio po onome što mu je bilo obaveza od Allahove vjere, bez dokaza i jasnog rivajeta, predstavljaju krupne riječi na ovog dobrog roba kako ga je opisao Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem.

Opće je poznato da rob nije obavezan osim dolaskom znanja do njega ili mogućnošću da znanje dođe do njega. Stoga, ako nije do njega došlo znanje niti je rob bio u stanju da dođe do njega, pa Allah nikoga ne opterećuje preko njegovih mogućnosti. Šejhul islam Ibn Tejmije kaže: „Dokaz protiv robova se uspostavlja dvjema stvarima:

– Uz uvjet mogućnosti sticanja znanja o onome što je Allah objavio

– I uvjet mogućnosti rada po njemu

Što se tiče onoga koji je nemoćan u pogledu znanja poput luđaka, ili nemoćnog u pogledu činjenja djela za njih nema naredbe i zabrane.” (Medžmu'ul fetava)

Stoga vidimo, draga braćo, da je Šerijat oprostio ljudima koji nisu bili u stanju steći znanje ono što ne oprašta drugima, kao što stoji u hadisu Huzejfe, radijellahu anhu, da je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: „Islam će nestajati kao što nestaju tragovi na odjeći, tako da se neće znati šta je post ni namaz, ni obredi ni sadaka. I biće uzdignuta Allahova Knjiga u jednoj noći tako da na zemlji neće ostati ni jedan ajet od njega. Ostaće skupina ljudi, starac i starica koji će govoriti: Zatekli smo naše pretke na ovoj riječi: ‘La ilahe illallah’, pa je i mi izgovaramo. Sile (ime jednog od Tabi'ina) je tada upitao Huzejfu: A šta će im koristiti la ilahe illallah, kad oni ne znaju šta je namaz, niti post, niti obredi niti sadaka? Huzejfe je okrenuo glavu od njega pa je ovaj to ponovio tri puta te mu Huzejfe tada reče: O Sile, spaseći ih od vatre.” (Hadis bilježi Ibn Madže, Hakim u svom Mustedreku a Ibn Hadžer, šejh Albani i drugi su ga ocijenili vjeodostojnim)

Ako će neko reći da nesuđenje po onome što je Allah objavio nije kufr koristeći kao dokaz postupak Nedžašije, onda isto tako treba reći da i ostavljanje namaza nije kufr zbog ovog hadisa. Ovo se pitanje, svakako nameće Zijadu, jer je on, koliko nam je poznato, stava da je ostavljanje namaza kufr. Pa ako odgovori i kaže kako ovaj hadis ne može poslužiti kao dokaz da ostavljanje namaza nije kufr jer se radi o ljudima koji nisu u stanju da saznaju o namazu, onda i mi to isto kažemo u slučaju Nedžašije, tj. da njegov postupak ne može poslužiti kao dokaz da nesuđenje po onome što je Allah objavio nije kufr jer Nedžašije nije bio u stanju da sazna Allahove propise.

Sljedeća stvar koja takođe može poslužiti kao odgovor na ovu šubhu jeste činjenica da je puno propisa koji su sišli u Medini bila prisutna kod ehlul kitabija u knjigama koje je Allah prije objavio. Ibn Tejmije, rahimehullahu teala, kaže: „Puno šerijatskih propisa se poklapa sa šerijatom ehlul kitabija.” (Medžmu'ul fetava, 16/44)

Ehlul kitabijama je takođe bilo naređeno da sude po onome što im je bilo objavljeno u knjigama, tako da uopšte nije čudno da je Nedžašija sudio njima šerijatom koji se poklapao sa Kur'anom. Kaže Uzvišeni:

إنا أنزلنا التوراة فيها هدى ونور يحكم بها النبيون الذين أسلموا للذين هادوا والربانيون والأحبار بما استحفظوا من كتاب الله وكانوا عليه شهداء فلا تخشوا الناس واخشون ولا تشتروا بآياتي ثمنا قليلا ومن لم يحكم بما أنزل الله فأولئك هم الكافرون وكتبنا عليهم فيها أن النفس بالنفس والعين بالعين والأنف بالأنف والأذن بالأذن والسن بالسن والجروح قصاص فمن تصدق به فهوكفارة له

“Mi smo objavili Tevrat, u kome je uputstvo i svjetlo. Po njemu su jevrejima sudili vjerovjesnici, koji su bili Allahu poslušni i pobožni ljudi, i učeni, od kojih je traženo da čuvaju Allahovu knjigu, i oni su nad njom bdjeli. Zato se, kad budete sudili, ne bojte ljudi, već se bojte Mene, i ne zamjenjujte riječi Moje za nešto što malo vrijedi! A oni što ne sude prema onom što je Allah objavio, oni su pravi nevjernici. Mi smo im u njemu propisali: glava za glavu, i oko za oko, i nos za nos, i uho za uho, i zub za zub, a da rane treba uzvratiti. A onome ko od odmazde odustane, bit će mu od grijeha iskupljenje.” (Maide, 44-45)

Takođu u Sahihu Buharija i Muslima se prenosi predaja koja ukazuje da je ehlul kitabijama bilo propisano kamenovanje kao kazna za zinaluk. Kada je Poslanik, sallAllahu alejhi we sellem, upitao jevrejskog učenjaka o haddu (kazni) za zinaluk u njihovoj knjizi, on je odgovorio: “U knjizi nalazimo da je kamenovanje, ali se zinaluk proširio među našim uglednim. Pa kada bi ugledan čovjek uradio zinaluk mi bi ga ostavili, a ako bi to uradio slabić mi bi nad njim sproveli kaznu. Pa smo rekli: Hajde da se složimo na zejedničkoj kazni koju ćemo sprovoditi nad uglednim i slabim. Pa smo se složili da umjesto kamenovanja bludnika mažemo garom i bičujemo.”

Iz ovoga vidimo da je dosta propisa koji su naređeni Poslaniku, sallallahu alejhi ve sellem, bili naređeni i ehlul kitabijama a Nedžašija je prije islama bio kršćanin sljedbenik Indžila. Stoga ne bi bilo uopšte čudno da je Nedžašija nakon islama svome narodu sudio Kur'anom u onome što se ne suprostavlja propisu Tevrata i Indžila, tako da je time sudio po onome što je Allah objavio a da kršćani toga nisu bili i svesni zbog poklapanja propisa Kur'ana i prijašnjih objava.

A ako neko kaže: Dobro, ako je Nedžašija sudio među njima kur'anskim propisima koji se poklapaju sa Tevratom i Indžilom, šta je onda sa onim propisima koji su bili u Tevratu i Indžilu a koji se suprostavljaju Kur'anu?

Odgovor bi glasio:

Poznato je da je sura Maide medinska sura i da je objavljena u vrlo kasnom periodu, tako da ujedno predstavlja jednu od zadnjih sura koja je objavljena Poslaniku, sallallahu alejhi ve sellem. Od Džubejra, radijellahu anhu, se prenosi da je rekao: “Obavio sam hadž te sam ušao kod Aiše te mi je ona rekla: O Džubejre, učiš li suru Maide? Da – odgovorio sam. Ona mi tada reče: Ona je zadnja sura koja je objavljena pa što u njoj nađete od halala ohalalite a što nađete od harama oharamite.” Predaju bilježi Abdur-Rezzak u Musannefu, Ahmed i Hakim. Hakim ju je ocijenio vjerodostojnom a sa ocenom se složio imam Zehebi. Šejh Šuajb Arnaut je u tahkiku Musneda imama Ahmeda rekao: “Sened mu je vjerodostojan”.

Ono što je između ostalog bilo objavljeno u ovoj suri su i riječi Uzvišenog:

فَإِن جَآؤُوكَ فَاحْكُم بَيْنَهُم أَوْ أَعْرِضْ عَنْهُمْ وَإِن تُعْرِضْ عَنْهُمْ فَلَن يَضُرُّوكَ شَيْئًا وَإِنْ حَكَمْتَ فَاحْكُم بَيْنَهُمْ بِالْقِسْطِ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ

„Pa ako ti dođu, ti im ili presudi ili se okreni od njih; ako se okreneš od njih, oni ti ne mogu nimalo nauditi. A ako im budeš sudio, sudi im pravo jer Allah voli pravedne.” (Maide, 42)

Ibn Džerir, rahimehullahu teala, u komentaru ovoga ajeta kaže: “Tj. sudi među njima istinom ako želiš, ili se okreni od njih i ostavi suđenje među njima. Izbor pripada tebi…” potom Ibn Džerir kaže: “Mufessiri su se razišli, da li je ovaj ajet i dalje važeći tako da vladari imaju pravo izbora u suđenju među zimijama (zimije su štićenici, tj. nevjernici od jevreja i kršćana koji žive u islamskoj državi i plaćaju džizju zauzvrat koje im se pruža zaštita od strane muslimana) ako se parniče pred njima, kao što je to dato Poslaniku, ili je pak ajet derogiran?” Nakon toga je Ibn Džerir spomenuo zagovarače i jednog i drugog mišljenja kao i njihove dokaze da bi na kraju rekao: “A ispravnije mišljenje kod mene jeste stav onih koji kažu da je propis i dalje važeći i da nije derogiran te da vladari imaju pravo izbora da sude između ehlul kitabija kada se parniče pred njima ili da ostave suđenje među njima kako je to dato Poslaniku, sallallahu alekhi ve sellem, ovim ajetom.”

Dakle, ovim ajetom je, kako vidimo, dat izbor Poslaniku, sallallahu alejhi ve sellem, i vladarima i sudijama nakon njega, da među ehlul kitabijama sudi istinom ili da se okrene od njih time što će sud prepustiti njihovim poglavarima i učenim. Ovo ukazuje da Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, nije bio obavezan da sudi među njima onim što mu je Allah objavio od šerijatskih propisa a među kojima ima i propisa koji se suprostavljaju onome što je bilo u Tevratu i Indžilu. Ako je situacija takva zašto onda ne bi mogli reći da se i Nedžašija okretao od kršćana kojim je vladao i sud u meselama koje se suprostavljaju Šerijatu objavljenom Muhammedu, sallallahu alejhi ve sellem, prepuštao njihovim učenjacima i sveštenicima.

Zar ovaj govor nije preči od govora da Nedžaši nije sudio po Šerijatu, a posebno kada se uzme u obzir činjenica da ga je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, opisao kao pravednog vladara?

Kao rezime prethodnog možemo reći:

Nedžaši, rahimehullahu teala, je ispoljio islam, i poklapanje sa onim sa čim su mu došli ashabi od Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, i nije vodio računa o suprostavljanju njegove svite. Radio je po onome što mu je došlo od naredbe Allaha i Njegova Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, a što se tiče onoga što nije doprlo do njega on je u tome opravdan. Preselio je prije nego li je Šerijat bio upotpunjen, tako da je uradio ono što mu je bila obaveza a to je rad po onome što je do njega doprlo od Šerijata sve dok nije sreo svoga Gospodara.

Autor: prof. Idriz Bilibani

Obrada: http://www.stazomislama.com

[Autor]

Postovi