Ovo je sažetak pripovijesti o prvoj sekti haridžija, a ime joj je muhakkimije. Oni su vjerovali da su kafiri i Alija i Osman i učesnice ’Bitke kod deve’ i Muavija sa svojim pristalicama i dvojica pregovarača i svi koji su zadovoljni arbitražom; za njih je kafir ko god učini kakav grijeh.
Buhari u svom “Sahihu”, u ’Knjizi o traženju pokajanja od odmetnika’ (Poglavlje o ubijanju haridžija i odmetnika nakon što im se navedu dokazi) prenosi od Alije ibn Ebi-Taliba radijAllahu anhu da je kazao: “Evo sam vam prenio hadis Allahova Poslanika sallAllahu alejhi we sellem – a, tako mi Allaha, draže mi je da padnem s neba nego da na nj slažem – i evo sam vam ispričao to što je između mene i vas jer, rat je lukavstvo. Ja sam čuo Allahova Poslanika sallAllahu alejhi we sellem kako govori:
“Na kraju vremena odmetnut će se neki ljudi mladih godina a glupih glava, najbolji će govor ljudski govoriti[1], a njihov iman ispod grla njihovih neće prelaziti. Oni će izlaziti iz vjere isto kao što strijela lovinu probije. Gdje ih god sretnete, ubijte ih, jer će za njihovo ubistvo onaj što ih ubije imati nagradu na Dan stajanja.”
Alija ih je pobio u Nehrevanu pred kraj svoje vladavine, trideset i osme godine.
Nakon toga, skrivali su se za vrijeme ostatka Alijevog hilafeta sve dok se nije pojavio Abdurrahman ibn Muldžem, koji je ubio Alija radijAllahu anhu na Sabah-namazu. Kad su Hasan i Muavija sklopili mir, pojavila se jedna skupina koju je dokrajčila vojska Šama na mjestu po imenu En-Nadžila. Bili su se pritajili u vrijeme dok su Zijad i njegov sin, Ubejdullah, bili namjesnici u Iraku, za vladavine Muavije i sina mu Jezida; Zijad i njegov sin pobijedili su ih skupa, iskorijenili su ih, što ubijanjem što porobljavanjem.
Nakon toga umro je Jezid i dogodio se poznati raskol, Abdullah ibn Zubejr proglasio se halifom i svi su mu se pokorili, osim jednog dijela Šama, a onda se pojavio Mervan s pretenzijom na hilafet i zauzeo čitav Šam do Egipta….
Tad su se haridžije pojavile u Iraku pod vođstvom Nafi’a ibn el-Ezreka. Postali su poznati pod imenom ezarika; među haridžijama nije bilo brojnije i ubojitije frakcije od njih. Zakleli su se Ibnul-Ezreku na vjernost i prozvali ga ‘vladarem vjernika’, a priključile su im se i haridžije iz Omana i Jemame tako da ih se skupilo više od dvadeset hiljada. Osvojili su Ahvaz i još neke krajeve u Farsu i Kermanu i nametnuli im harač. Između njih i namjesnika Abdullaha ibn Zubejra izbile su bitke i ezarike su u tim bitkama izvojevale pobjede. Onda je Abdullah ibn Zubejr poslao pismo El-Muhlibu ibn Safri, koji je tad bio u Horasanu, naredivši mu da pokrene rat protiv njih. El-Muhlib je krenuo na njih i porazio ih, a u tom je boju poginuo Nafi’ ibn el-Ezrek. Nakon toga, ezarike su položile zakletvu Ubejdullahu ibn Me’munu et-Temimiju, a El-Muhlib je nastavio borbu s njima sve dok nije ubio i ovog Ubejdullaha. Potom su oni položili zakletvu Katriju ibn el-Fedža’eu i oslovili ga titulom ‘vladar vjernika’. Ratovi između njih i El-Muhliba nastavljeni su, El-Muhlib, njegovi sinovi i njihove pristalice borili su se s njima devetnaest godina, jedan dio tih borbi bio je za vladavine Abdullaha ibn Zubejra, a ostatak za hilafeta Abdul-Melika ibn Mervana i namjesništva Hadždžadža u Iraku. Hadždždadž je postavio El-Muhliba da se bori protiv njih, a slao je i po druge, koji su ih slijedili dok Allah nije očistio Zemlju od njih.
Ezarike su se u svom vjerovanju složile oko nekoliko stvari, kao što su:
– Svi pripadnici ummeta koji se ne slažu s njima jesu mušrici, dok su muhakkimi govorili da su oni kafiri i mušrici.
– Kažu, također, da su mušrici oni koji se njima ne priklanjaju niti se bore na njihovoj strani, bez obzira na to što se s njima slažu, a to potkrijepljuju riječima Uzvišenog:
وَقَعَدَ الَّذِينَ كَذَبُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ
“Ostali su oni što su Allahu i Poslaniku Njegovu lagali.” (Et-Tevbe, 90), te riječima:
إِذَا فَرِيقٌ مِنْهُمْ يَخْشَوْنَ النَّاسَ كَخَشْيَةِ اللَّه ِ
“Jedna skupina od njih boji se ljudi kao što se Allaha boji.” (En-Nisa, 77)[2]
– Oni bi spremili ispit onome ko se želi priključiti njihovoj vojsci i tako postati jedan od njih; platili bi mu roba iz redova njihovih protivnika i naredili mu da ga ubije. Ako bi ga ubio, oni bi mu povjerovali da želi biti jedan od njih, a ako ga ne bi ubio, proglasili bi ga munafikom i mušrikom i ubili.
– Smatrali su da je dozvoljeno ubijati žene i djecu njihovih protivnika, vjerovali su da su i djeca mušrici i bili su kategorični u tome da će ona vječno biti u Džehennemu.
– Držali su da su zemlje njihovih protivnika zemlje kufra te da se u njima smiju ubijati žene i djeca.
– Složili su se da je onaj ko počini veliki grijeh kafir kojeg treba ekskomunicirati, te da će zbog tog grijeha vječno ostati u Vatri zajedno s drugim kafirima. To su argumentovali Iblisovim kufrom, rekavši kako je on učinio samo jedan veliki grijeh i ništa više, kad je odbio učiniti sedždu, postavši tako nevjernik, iako je poznavao Allahovo postojanje i pravo nad njim. Zato su držali da je Iblisovo nevjerovanje zapravo odbijanje poslušnosti i oholjenje, kao što Uzvišeni kaže:
إِلا إِبْلِيسَ أَبَى وَاسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ
“Osim Iblisa – on odbi, uzoholivši se, i krivovjernik postade.” (El-Bekara, 34).
On je ustao protiv Allahove odredbe, kazavši:
أَنَا خَيْرٌ مِنْهُ خَلَقْتَنِي مِنْ نَارٍ وَخَلَقْتَهُ مِنْ طِينٍ
“Ja sam bolji od njega, jer si mene stvorio od vatre, a njega si stvorio od zemlje.” (El-Earaf, 12).
– Po njima je dozvoljeno ne izvršavati preuzete obaveze, koje je Allah naredio da se izvršavaju. Kažu: “Naši su protivnici mušrici, pa zato nismo dužni ispunjavati obaveze prema njima.”
– Za njih nema granice u kamenovanju bludnika, jer ona ne postoji u Kur’anu. Ni u krađi nisu određivali najmanju količinu (nisab), odsjecali su ruku i za malo i za mnogo.[3]
Ebu-Hasan el-Eš’ari[4] navodi da su ezarike smatrale kako je kafir onaj ko boravi u zemlji kafira te da mora izaći odatle.
Autor: Ebu Muhammed el-Makdisi
Iz knjige: Selasinija
Naslov od Puta vjernika
Fusnote:
[1] Misli se na Kur’an. Op. prev.
[2] Eš-Šahrestani, “El-Milel ven-Nihal”, str. 125.
[3] Navedeno prema: “El-Fark bejnel-firek”, str 83-84., Eš-Šahrestani, “El-Milel ven-nihal”, str. 120-122.
[4] “Mekalat el-islamijjin”, 88/1.
Moguće povezani članci:
Sa’d ibn Ebi Vekkas – najveći strijelac u historiji islama i ashab povodom čije čvrstine u vjeri je Allah objavio kur'anski ajet
Nož u leđa kineskim muslimanima: Sufijski šejh Ali Džifri tekfiri Ujgure i njihovo pitanje naziva političkim
Učenje sure poslije Fatihe na trećem i četvrtom rekatu
Da li je pokolj u Srebrenici najveći satanistički ritual u savremenoj historiji čovječanstva?