[Anonimno]

Islamski daija (misionar) poziva ka Allahu i dostavlja istinu opominjanjem nemarnog, podučavanjem neznalice i upućivanjem zalutalog. Uzvišeni Allah veli:

وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِّمَّن دَعَا إِلَى اللَّهِ وَعَمِلَ صَالِحًا وَقَالَ إِنَّنِي مِنَ الْمُسْلِمِينَ

“A ko govori ljepše od onoga koji poziva Allahu, koji dobra djela čini i koji govori: ‘Ja sam doista musliman.'”[1]

Davet (islamsko misionarstvo), u općem smislu, ima svoje metode i adabe kojih treba da se drži daija da bi njegova dava (misija) urodila plodom. Najvažniji adabi i metode su sljedeće:

Naoružnati se znanjem o onome u što se poziva, u tom smislu kaže Uzvišeni:

فَاعْلَمْ أَنَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا اللَّهُ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنبِكَ

“Znaj da nema boga sem Allaha! Traži oprosta za svoje grijehe.”[2]

Primjena onog što se naučilo, i praktikovanje onog što je Uzvišeni Allah naredio, a u protivnom biće od onih na koje se odnose riječi Uzvišenog:

كَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ أَن تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُونَ

“O kako je Allahu mrsko kad govorite riječi koja djela ne prate.”[3]

Ili:

أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنسَوْنَ أَنفُسَكُمْ وَأَنتُمْ تَتْلُونَ الْكِتَابَ ۚ أَفَلَا تَعْقِلُونَ

“Zar da od drugih tražite da dobra djela čine, a da pri tome sebe zaboravljate, vi koji Knjigu učite? Zar se opametiti nećete?”[4]

Jer smisao daveta je činjenje dobra i popravljanje stanja a ne da daija radi ono što drugima zabranjuje, u tom smislu kaže Uzvišeni spominjući riječi Šuajba, alejhisselam:

وَمَا أُرِيدُ أَنْ أُخَالِفَكُمْ إِلَىٰ مَا أَنْهَاكُمْ عَنْهُ ۚ إِنْ أُرِيدُ إِلَّا الْإِصْلَاحَ مَا اسْتَطَعْتُ ۚ وَمَا تَوْفِيقِي إِلَّا بِاللَّهِ ۚ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَإِلَيْهِ أُنِيبُ

“Ja ne želim da činim ono što vama zabranjujem, jedino želim da učinim dobro koliko mogu, a uspjeh moj zavisi samo od Allaha, u Njega se uzdam i Njemu se obraćam.”[5]

Biti blag u ophođenju sa ljudima, bez surovosti, grubosti i plahovitosti, jer je Allahov Poslanik, sallahu alejhi ve sellem, rekao: “Olakšavajte a ne otežavajte, obveseljavajte a ne otjeravajte.”[6]

Podnositi ono što se sreće na putu daveta, kao što je inađenje i vrijeđanje, biti strpljiv prema onome koga poziva i ne požurivati rezultate daveta, odazivajući se riječima Uzvišenog:

فَاصْبِرْ كَمَا صَبَرَ أُولُو الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَلَا تَسْتَعْجِل لَّهُمْ

“Ti izdrži kao što su izdržali odlučni poslanici i ne traži da im kazna što prije dođe.”[7]

Uzeti ispravan menhedž (metod ili put) u davetu: ponekad pozivati mudro, ponekad lijepim savjetom i katkad lijepom raspravom, jer Uzvišeni Allah veli:

ادْعُ إِلَىٰ سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ ۖ وَجَادِلْهُم بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ

“Na put Gospodara svoga mudro i lijepim savjetom pozivaj i s njima se na najljepši način raspravljaj.”[8]

Jer ima ljudi sa kojima nema uspjeha u davetu osim mudrim pozivanjem, dok se drugima ne smekša srce osim sa lijepim savjetom ili vazom, a ima i ljudi koji traže dokaz i hoće da vode raspravu koja će ih odvesti do istine.

ADABI TRAŽENJA ZNANJA

Islam podstiče na traženje znanja, u tom smislu Allahov Poslanik, sallahu alejhi ve sellem, je rekao: “Ko se uputi putem tražeći na njemu znanje, Allah će mu olakšati put u Džennet. Neće se sastati vjernici u Allahovoj kući, čitajući Allahovu Knjigu i međusobno je proučavajući, a da se neće na njih spustiti smirenost, prekrit ih milost, okružit ih meleci i da ih Allah neće spomenuti melecima koji su kod Njega.”[9]

Prvo sa čime treba početi onaj koji traži znanje je donošenje valjanog nijjeta, da radi Allaha i Njegovog zadovoljstava traži znanje, jer je Allahov Poslanik, sallahu alejhi ve sellem, je rekao: “Onaj ko stiče znanje sa kojim se traži Allahovo lice, nizbogčeg drugog osim da bi dobio neku dunjalučku korist, neće osjetiti miris Dženneta na Sudnjem danu.”[10] I treba da izučava korisne i dozvoljene nauke, a da ostavi zabranjene, kao što su: sihr, proricanje budućnosti, proizvodnja alkohola i druge zabranjene nauke koje odvraćaju od zikrullaha (spominjanja Allaha), poput muzike i njoj sličnog, jer Uzvišeni Allah veli:

وَاتَّبَعُوا مَا تَتْلُو الشَّيَاطِينُ عَلَىٰ مُلْكِ سُلَيْمَانَ ۖ وَمَا كَفَرَ سُلَيْمَانُ وَلَٰكِنَّ الشَّيَاطِينَ كَفَرُوا يُعَلِّمُونَ النَّاسَ السِّحْرَ

“I povode se za onim što su šejtani o Sulejmanovoj vladavini kazivali. A Sulejman nije bio nevjernik, šejtani su nevjernici učeći ljude vradžbini … .”[11]

A Allahov Poslanik, sallahu alejhi ve sellem, je rekao: “Allahu moj, utječem Ti se od znanja koje ne koristi, srca koje ne strahuje, duše koja se ne zasićuje i dove koja se ne prima.”[12]

Strah od Uzvišenog Allaha i ostavljanje grijeha je prvi cilj traženja znanja, a sama bogobojaznost je put da se stekne istinsko znanje, jer Uzvišeni veli:

وَاتَّقُوا اللَّهَ ۖ وَيُعَلِّمُكُمُ اللَّهُ

“I bojte se Allaha, i Allah će vas poučiti.”[13]

Nužno je da poštuje šejha, da se drži lijepih adaba i bude dostojanstven prilikom prisustvovanja na naučnim halkama, da bi stekao veliko znanje, jer je Allahov Poslanik, sallahu alejhi ve sellem, rekao: “Učite nauku, poučite se smirenosti i dostojanstvu, budite ponizni prema onome što učite i nemojte biti oholi učenjaci.”[14]

Kada se uvježba u nekoj nauci i postane u njoj kompententan treba početi sa poučavanjem drugih, jer je Poslanik, sallahu alejhi ve sellem, rekao: “Neka Allah da udoban život čovjeku koji čuje od mene hadis pa ga zapamti, a zatim ga prenese onako kako ga je čuo.”[15] I nije mu dozvoljeno sakriti znanje,

na što upućuju riječi Allahovog Poslanika, sallahu alejhi ve sellem: “Ko bude upitan o znanju koje zna, pa ga sakrije, biće zauzdan na Sudnjem danu uzdama od vatre.”[16]

Treba da se čuva davanja fetvi[17] bez znanja, ako ima potrebe za izdavanje fetvi, a ako o određenom pitanju nema znanja, dovoljno je da kaže onome ko pita: ne znam, kao što je bila praksa selefu-s-saliha (dobrih prethodnika).

Bilježi Muslim da je Ibn-Mes'ud, radijallahu anhu, rekao: “O ljudi, ko nešto zna, neka o tome govori, a ko ne zna, neka kaže: ‘Allah najbolje zna’. Zaista, vid znanja je da čovjek kaže za ono što ne zna: Allah najbolje zna.”[18]

OBRADA: „EsSUNNE“

[Autor]

Postovi