U prva četiri dana primirja između Izraela i Hamasa, koje je počelo u petak, Izrael je oslobodio 150 palestinskih zatvorenika – 117 djece i 33 žene.
Hamas je oslobodio 69 talaca – 51 Izraelca i 18 građana drugih nacionalnosti.
U istom vremenskom periodu, Izrael je uhapsio najmanje 133 Palestinca iz istočnog Jerusalema i sa Zapadne obale, prema Udruženju palestinskih zatvorenika.
“Dok traje okupacija, hapšenja neće prestati. Ljudi to moraju shvatiti, jer je ovo ustaljena praksa okupatora, uz ograničavanja bilo kakve vrste otpora”, rekla je Al Jazeeri Amany Sarahneh, glasnogovornica Društva palestinskih zatvorenika.
“To je praksa koju svakodnevno provode – ne samo nakon 7. oktobra”, dodala je. “Zapravo smo očekivali da će više ljudi biti uhapšeno tokom ova četiri dana.”
Primirje kojem je posredovao Katar uslijedilo je nakon 51 dana nemilosrdnog izraelskog bombardovanja opkoljenog Pojasa Gaze, koje je počelo 7. oktobra, na dan kada je Hamas pokrenuo iznenadni napad na izraelski teritorij u kojem je poginulo 1.200 ljudi.
Izrael je od tada u Pojasu Gaze ubio više od 15.000 Palestinaca, većinom žene i djecu.
U ponedjeljak je inicijalno četverodnevno primirje produženo za dva dana, tokom kojih će, prema očekivanjima, biti oslobođeno još 60 Palestinaca i 20 talaca.
Pod izraelskom vojnom okupacijom Zapadne obale i istočnog Jerusalema, koja traje 56 godina, izraelske snage provode noćne racije u palestinske domove, hapseći 15 do 20 ljudi tokom “mirnih dana”.
Tokom prve dvije sedmice nakon 7. oktobra, Izrael je udvostručio broj pritvorenih Palestinaca, sa 5.200 na više od 10.000.
Advokati palestinskih zatvorenika i posmatračke grupe du od 7. oktobra zabilježili 3.290 hapšenja na Zapadnoj obali i u istočnom Jerusalemu. Sredinom novembra je 35-godišnji Eyad Banat uhapšen dok je snimao uživo na TikToku. Nakon toga je oslobođen.
‘Okupatori ne daju nikakve garancije’
Od početka primirja, ulice Ramallaha bile su preplavljene ljudima koji su dočekivali oslobođene zatvorenike.
No, briga za palestinske zatvorenike ne prestaje nakon njihovog oslobađanja, jer izraelske snage uglavnom ponovo uhapse većinu oslobođenih.
Deseci zatvorenika koji su oslobođeni u razmjeni zarobljenika između Izraela i Hamasa 2011. godine ponovno su uhapšeni.
Sarahneh kaže da nije jasno je li Izrael dao ikakve garancije da neće ponovo uhapsiti one koji su oslobođeni.
“Okupatori ne daju nikakve garancije. Ovi ljudi mogu biti ponovo uhapšeni u bilo kojem trenutku. Okupacija uvijek ponovo hapsi ljude koji su oslobođeni”, rekla je.
“Najveći pokazatelj da bi ovi ljudi mogli biti ponovo uhapšeni je to što većinu trenutnih zatvorenika čine oni koji su bili oslobođeni”, dodala je.
Od 7. oktobra su ozbiljno pogoršani uvjeti Palestinaca koji su uhapšeni ili se nalaze u pritvoru. Mnogi su se žalili da su pretučeni, a šest palestinskih zatvorenika preminulo je u izraelskom pritvoru.
Mnoge žene i djeca koji su oslobođeni tokom primirja svjedočili su o zlostavljanju koje su doživjeli u izraelskim zatvorima.
Posljednjih sedmica pojavilo se i nekoliko videosnimaka koji pokazuju kako izraelski vojnici tuku, gaze, zlostavljanju i ponižavaju zatvorene Palestince koji su imali poveze na očima, lisice na rukama i bili djelimično ili potpuno bez odjeće. Mnogi korisnici društvenih mreža kažu da ih te scene podsjećaju na taktike mučenja koje su američke snage koristile u iračkom zatvoru Abu Ghraib 2003. godine.
Pored toga što su ih tukli, palestinskim zatvorenicima je, barem u prvoj sedmici nakon 7. oktobra, ukinuta medicinska njega, prema grupama za ljudska prava. Posjete porodice, kao i rutinske posjete advokata, također su ukinute, navode grupe.
Zatvorenici su ranije imali pravo tri do četiri sata provesti izvan svojih ćelija, u dvorištu, no i to je skraćeno na manje od sat vremena, prema grupama za ljudska prava.
U prenapučenim ćelijama sada se često nalazi duplo veći broj zatvorenika od predviđenog, a mnogi spavaju na podu bez madraca, rekli su.
Izraelski zatvorski dužnosnici također su isključili struju i toplu vodu, pretražili ćelije, uklonili sve električne uređaje, uključujući TV, radio, ploče za kuhanje i kuhala za vodu, te zatvorile kantinu koju zatvorenici koriste za kupovinu hrane i osnovnih potrepština poput paste za zube.
