Nedugo nakon napada na Izrael 7. oktobra, izvršni direktor Googlea Sundar Pichai na društvenim mrežama je izrazio suosjećanje sa Izraelcima bez spominjanja Palestinaca. I čelnici drugih tehnoloških kompanija – uključujući one iz Mete, Amazona, Microsofta i IBM-a – izrazili su svoju neumjerenu podršku Izraelu.
Od tada se uglavnom nisu oglašavali dok je izraelska vojska ubila više od 35.000 Palestinaca, među njima više od 14.500 djece, uništila stotine škola i sve univerzitete i razorila palestinske domove, zdravstvenu infrastrukturu, džamije i znamenitosti.
Da bi izvršila ovaj šokantni nivo uništenja, izraelskoj vojsci pomagali su programi vještačke inteligencije (AI) dizajnirani da proizvedu mete s nevelikim ljudskim nadzorom. Nije jasno do koje su mjere strani tehnološki divovi direktno uključeni u ove projekte, ali sa sigurnošću možemo reći da pružaju veliki dio osnovne infrastrukture potrebne za njihovu izgradnju, uključujući napredne kompjuterske čipove, softver i računarstvo u oblaku.
Usred ovog genocida potpomognutog vještačkom inteligencijom, velike tehnološke kompanije u Sjedinjenim Američkim Državama nastavljaju normalno poslovati s Izraelom. Intel je najavio investiciju od 25 milijardi dolara u postrojenje za proizvodnju čipova u Izraelu, dok je Microsoft pokrenuo novu Azure cloud regiju u zemlji.
Ništa od ovog ne bi nas trebalo iznenaditi. Silikonska dolina decenijama podržava izraelski aparthejdni režim, pružajući naprednu tehnologiju i investicije neophodne za pokretanje njegove ekonomije i okupaciju Palestine.
Baš kao što su to činili u Južnoj Africi u 20. stoljeću, najveće današnje tehnološke korporacije sa sjedištem u SAD-u vide priliku da zarade od izraelskog aparthejda – nusproizvoda američkog digitalnog kolonijalizma.
Genocid potpomognut vještačkom inteligencijom
Velike tehnološke kompanije su saučesnici u izraelskoj okupaciji, oduzimanju zemlje i zlostavljanju Palestinaca na razne načine. Najpoznatiji je možda njihova podrška svepristunom izraelskom nadzoru okupirane starosjedilačke populacije.
Google je u martu 2021. godine zajedno sa Amazonom potpisao ugovor vrijedan 1,3 milijardi dolara za usluge računarstva u oblaku za izraelsku vladu i odbrambeni sektor. Ove dvije kompanije pružaju Izraelu sposobnost skladištenja, obrade i analize podataka, uključujući prepoznavanje lica, prepoznavanje emocija, biometriju i demografske informacije u onome što se zove projekat Nimbus.
Ovaj poslovni potez privukao je znatnu pažnju u vodećim medijima nakon što su radnici Googlea i Amazona zahtijevali raskidanje ugovora pokrenuvši kampanju pod nazivom ‘Ne damo tehnološku podršku aparthejdu’. Predvidjevši ovakvu reakciju, Google i Amazon su potpisali ugovor s Izraelom kojim garantuju nastavak pružanja usluga i u slučaju kampanje bojkota. Do danas su ostali odlučni u svojoj namjeri da nastave pružati Izraelu usluge računarstva u oblaku.
Detalji u vezi sa Nimbusom skriveni su od javnosti, ali uposlenici Googlea su izrazili bojazan da bi mogao servisirati vojne zločine potpomognute vještačkom inteligencijom. Ovu bojazan pojačali su izvještaji da izraelska vojska koristi novi sistem potpomognut vještačkom inteligencijom, kao što je “Lavender” i “The Gospel” koji joj pomažu da odabere mete za bombardovanje Gaze. Prema riječima jednog bivšeg izraelskog obavještajca, “The Gospel” olakšava “masovna ubistva” gdje je “naglasak na količini, a ne na kvalitetu”.
Nedavni izvještaji su u međuvremenu otkrili da Google sarađuje direktno sa izraelskim Ministarstvom odbrane, uprkos genocidu koji je u toku. Ova kompanija također dozvoljava izraelskim snagama da koriste njenu uslugu prepoznavanja lice Google Photos da skeniraju lica Palestinaca širom Gaze za svoju distopijsku „listu za odstrel“.
Silikonska dolina i aparthejdni nadzor
No, genocid potpomognut vještačkom inteligencijom samo je vrh ledenog brijega. Američke tehnološke korporacije i investitori decenijama tiho pomažu i podstiču izraelski sistem digitalnog aparthejda. Jedan od najnečuvenijih primjera je IBM, koji je također bio glavni dobavljač računara za nacionalni registar stanovništva aparthejdnog režima u Južnoj Africi i unaprijeđeni sistem pasoša koji se koristi za razdvajanje ljudi po rasi i provođenje segregacije.
Prema Who Profits, nezavisnom istraživačkom centru posvećenom razotkrivanju komercijalnog uključivanja u izraelsku okupaciju palestinske i sirijske zemlje i stanovništva, „IBM je dizajnirao i upravlja sistemom Eitan izraelske Uprave za stanovništvo, imigraciju i granice [PIBA]… gdje se lične informacije okupiranog palestinskog i sirijskog naroda koje je prikupio Izrael, skladište i njima se upravlja.“ Sistem sadrži informacije prikupljene kroz izraelsku nacionalnu bazu podataka o stanovništvu na granici i glavnim kontrolnim punktovima.
PIBA je također dio izraelskog sistema dozvola koji zahtijeva da Palestinci stariji od 16 godina nose “pametne” kartice koje sadrže njihovu fotografiju, adresu, otiske prstiju i druge biometrijske podatke. Slično kao u pasoškom sistemu aparthejdne Južne Afrike, kartice služe kao dozvole koje određuju prava Palestinaca da prolaze kroz izraelske kontrolne punktove iz bilo kojeg razloga, uključujući rad, ponovno ujedinjenje porodice, vjerske rituale ili putovanje u inozemstvo.
Microsoft je pak pružio prostor za računarstvo u oblaku za izraelsku vojnu aplikaciju “Almunasseq” koja se koristi za izdavanje dozvola Palestincima na okupiranim teritorijama. U prošlosti je također imao udio u kompaniji za nadzor AnyVision (koja je preimenovana u Oosto) koja izraelskim vlastima pruža usluge prepoznavanja lica u realnom vremenu. Ostale kompanije, poput Hewlett Packarda, Cisca i Della, pružaju tehnologiju kojom se koriste izraelske vojne i zatvorske vlasti.
Izgradnja izraelske tehnološke superiornosti
Osim što pomaže izraelskom aparatu za nadziranje, Silikonska dolina također pruža ključnu podršku izraelskom poslovnom sektoru, pomažući mu da održi i razvije visokotehnološku modernu ekonomiju.
Amazon, Google i Microsoft, naprimjer, su otvorili centre za računarstvo u oblaku u Izraelu, nudeći poslovnu infrastrukturu ključnu za proizvode i usluge zasnovane na podacima. Intel je najveći privatni poslodavac u državi, koji je s radom započeo 1974.
Zajedno sa stotinama multinacionalnih kompanija, Microsoft ima svoj centar za istraživanje i razvoj (R&D) u Izrael i pokrenuo je centar za razvoj čipova u Haifi. Nvidia, multimilijarderski div koji omogućava AI revoluciju, najavio je da širi svoje već velike R&D operacije u Izraelu. Lista se nastavlja.
Hrabri kapitalisti su također ključni za izgradnju izraelskog tehnološkog sektora, u kojem je smješteno 10 posto svjetskih “jednoroga” (kompanija vrijednih najmanje milijardu dolara), pruža 14 posto radnih mjesta i proizvodi blizu 20 posto državnog BDP-a. Od 2019, uložene se 32 milijarde dolara u izraelske kompanije, a 51 posto investicija vodili su ili u njima učestvovali investitori iz SAD-a.
Saučesništvo velikih kompanija društvenih mreža
Društvene mreže su također pomogle izraelski aparthejd i okupaciju. Izvještaj koji je iz vana naručila Meta 2022. otkrio je da je su politike govora Facebooka i Instagrama pokazale pristrasnost prema Palestincima. Ove dugogodišnje politike otvorene cenzure sadržaja koji postavljaju Palestinci nastavljaju se i danas.
U decembru je Human Human Rights Watch izvijestio da Meta nastavlja s oštrim stavom prema propalestinskim objavama na Facebooku i Instagramu. Od 1050 revidiranih slučajeva, njih 1.049 uključivalo je miroljubivi sadržaj u znak podrške Palestini koji je cenzurisan ili uklonjen – iako je dozvoljena znatna količina propalestinskog sadržaja – zabilježen je jedan slučaj uklanjanja objave u znak podrške Izraelu. Ova kompanija čak razmatra da počne cenzurisati riječ „cionista“.
I druge organizacije optužuju za cenzorisanje propalestinskih glasova, uključujući platformu X (bivši Twitter), YouTube, pa čak i TikTok koji je u kineskom vlasništvu. Zapadne vlade, uključujući SAD i Evropsku uniju, vrše pritisak na velike kompanije društvenih mreža da vrše reviziju i cenzurišu sadržaj koji se smatra “terorističkim” ili naklonjenim Palestini.
Cenzura velikih tehnoloških kompanija seže dalje od svakodnevnih korisnika. Velike kompanije društvenih mreža zabranile su političke organizacije poput Hamasa. Izraelska vojska, vlada i drugi organi izraelskog državnog terora, u međuvremenu, slobodno objavljuju svoj sadržaj, sa širokom podrškom.
Digitalni kolonijalizam
Ne iznenađuje da se velike tehnološke kompanije sa sjedištem u SAD-u udružuju sa Izraelom i ulažu u ovu državu, podržavajući njene genocidne i aparthejdne aktivnosti.
Velike tehnološke korporacije su moderne istočnoindijske kompanije; one su produžetak američke imperijalne moći. One koloniziraju globalnu digitalnu ekonomiju i pojačavaju podjelu između sjevera i juga. Shodno tome, SAD profitira od vlasništva nad digitalnom infrastrukturom i znanjem i od uzimanja resursa sa globalnog juga.
Digitalni kolonijalizam je utkan u DNK velikih tehnoloških kompanija. Njegova bliska veza sa izraelskom vojskom nije samo unosna, nego služi i širim geopolitičkim interesima američke imperije, od kojih ima koristi.
Podrška tehnoloških korporacija Izraelu razotkriva lažnu sliku koju predstavljaju o sebi kao kompanijama koje baštine antirasizam i ljudska prava. U stvarnosti su one saučesnici izraelskih zločina, slično kao i drugi organi američkog imperijalizma. Mi svjedočimo američko-izraelskom aparthejdu, kolonijalnom osvajanju i genocidu, koji su omogućili američki tehnološki divovi.
Ali, baš kao što američka i druge zapadne vlade osjećaju pritisak pravnih radnji protiv njih zbog uloge koju igraju u genocidu u Gazi, osjećaju ga i zapadne kompanije. Američki tehnološki divovi snose jasnu odgovornost za ono što se događa u Palestini. Na pogrešnoj su strani historije, baš kao što su bili i u aparthejdu u Južnoj Africi. Uz dovoljan pritisak javnosti i velike tehnološke kompanije će se uskoro naći na sudu zbog saučesništva.
Stavovi izraženi u ovom tekstu autorovi su i ne odražavaju nužno uredničku politiku Al Jazeere.
IZVOR: AL JAZEERA
